Co roku 31 maja obchodzimy Światowy Dzień bez Tytoniu. Święto stanowi okazję do zwrócenia uwagi całego świata na powszechność nałogu palenia papierosów i jego negatywne skutki zdrowotne. Dzień ma również zachęcić do 24-godzinnego okresu abstynencji od wszystkich form konsumpcji tytoniu na całym świecie. Światowy Dzień bez Tytoniu1 został ustanowiony przez WHO w 1987 roku ze względu na rosnącą liczbę osób uzależnionych i pacjentów ze schorzeniami wywoływanymi przez palenie papierosów - głównie nowotworami płuc, przełyku, krtani, gardła czy trzustki.
Na całym świecie po papierosy sięga regularnie ponad miliard osób, z czego ok. 200 mln to kobiety. Jeśli nie podjęte zostaną pilne działania zapobiegawcze, do roku 2030 tytoń może doprowadzić do zgonu ponad osiem milionów ludzi, z czego 2,5 miliona stanowić będą kobiety – ostrzega WHO.
Dym tytoniowy jest trujący
Spalanie w wysokiej temperaturze tytoniu w „papierowej koszulce” jest procesem chemicznym. W wyniku tego procesu powstaje wiele groźnych trucizn. Dym tytoniowy składa się z prawie 4000 związków chemicznych, w tym ponad 40 to substancje rakotwórcze. Wszystkie one są wprowadzane do organizmu palacza; ale także do organizmu wszystkich, którzy przebywają w otoczeniu osoby palącej papierosy.
Korzyści z zaprzestania palenia papierosów:
- Zdrowotne osoby decydujące się na zaprzestanie palenia powinny wiedzieć, że po zaprzestaniu dochodzi do wielu korzystnych dla organizmu zmian i tak, po upływie:
- 20 minut - ciśnienie i tętno powracają do normy,
- 8 godzin - poziom tlenu we krwi wraca do normy, a tlenku węgla (czadu) zmniejsza się o połowę;
- 1 dnia - płuca rozpoczynają usuwanie śluzu;
- 48 godzin powraca do normy zmysł smaku i zapachu.
- w ciągu 24 godzin zmniejsza się ryzyko ostrego zawału serca.
- w ciągu 3 dni - poprawia się wydolność oddechowa;
- od 2-12 tygodni - poprawia się wydolność krążenia, a wydolność płuc wzrasta nawet o 30%; Zwiększa się wydolność fizyczna
- od 3-9 miesięcy - ustępuje kaszel, duszność, zadyszka i trudności z oddychaniem, rozpoczyna się regeneracja rzęsek, które pomagają oczyścić oskrzela i chronią przed infekcjami;
- po 1 roku o 50% zmniejsza się ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca.
- po 5 latach o 50% zmniejsza się ryzyko zachorowania na raka płuc oraz raka jamy ustnej, przełyku i krtani. W dużym stopniu zmniejsza się ryzyko wystąpienia udaru mózgu.
- po 10 latach ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną jest podobne jak u osoby nigdy niepalącej. Ryzyko zachorowania na raka jamy ustnej, krtani, przełyku, pęcherza moczowego i nerek nadal zmniejsza się.
- po 15 latach ryzyko zachorowania na raka płuca jest podobne jak u osoby nigdy nie palącej.
- Ekologiczne - 9 milionów tytoniowych "kominów" produkuje codziennie w naszych domach i zakładach pracy chmury dymu. Rocznie tworzą one chmurę dymu z 90 miliardów papierosów. Każdy palacz zanieczyszcza środowisko, w którym przebywa. Jeśli rzucisz palenie, przestaniesz zanieczyszczać środowisko.
- Finansowe - jeśli paliłeś paczkę papierosów dziennie ok 15 zł), a dziś rzuciłeś palenie, zobacz ile zaoszczędzisz po kilku lub kilkunastu latach
- Moralne- jedna paczka papierosów wypalana dziennie to 10 milionów dodatkowych uderzeń serca na minutę. Jeden papieros przyspiesza tętno o 10 uderzeń serca na minutę i to działanie utrzymuje się aż przez 15 minut. Wypalenie jednego papierosa przez kobietę ciężarną powoduje przyspieszenie akcji serca płodu o 39 uderzeń na minutę. Przyspieszenie akcji serca płodu występuje w 8 -12 minut po zgaszeniu papierosa przez matkę. Nałogowe palenie papierosów jest w wielu przypadkach przyczyną przedwczesnych porodów (od 32 do 36 tygodnia zamiast w 38), a także zmniejszenia wagi urodzeniowej noworodka i jego długości
- Estetyczne - świeży oddech, lepszy wygląd - cera odmłodnieje. Pierwsze korzyści zauważysz błyskawicznie: już po kilku tygodniach pożegnasz się z poszarzałym kolorytem skóry. Po 6 tygodniach abstynencji odzyska różowawy odcień, bo stopniowo uwolni się od toksyn. Wolna od zanieczyszczeń skóra będzie też lepiej wchłaniała wszelkie kremy i preparaty odżywcze. Im częściej teraz będziesz nakładać na twarz maseczki regenerujące, tym szybciej odzyskasz młodszy wygląd, włosy odzyskają blask, stopniowo poprawi się przepływ krwi przez drobne naczynia, czyli włośniczki. Twarz nabierze łagodniejszego wyglądu, a zmarszczki, zwłaszcza te nad górną wargą (nazywane zmarszczkami palacza), powoli będą się zmniejszać.
- Wyższa samoocena wynikająca z nieulegania presji,
- Dobry przykład dla innych
- Oszczędność czasu – wypalenie 1 paczki papierosów to ok. 3,5 godziny
E-PAPIEROSY
Podobnie jak palenie tytoniu, używanie papierosów elektronicznych ma także destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie układu oddechowego. Jak pokazują badania, ekspozycja na opary
z e-papierosów pobudza stany zapalne w płucach i oskrzelach
i negatywnie wpływa na mechaniczną czynność płuc. Dodatek substancji zapachowych nasila te szkodliwe efekty. W aerozolu generowanym z płynów o takich zapachach jak toffi, mleczny czy czekoladowy wykryto diacetyl i acetylopropionyl. Związki te powodują pogorszenie wydolności układu oddechowego, a także mogą się przyczyniać do rozwoju zarostowego zapalenia oskrzelików. Choroba ta, znana również jako „płuco pracownika fabryki popcornu” jest wyniszczającą, ciężką chorobą płuc, wywoływaną przez wdychanie sztucznego maślanego aromatu smakowego z diacetylem, który był przed laty dodawany do popcornu. Inne badanie potwierdziło, że diacetyl zawarty jest aż w 75%, spośród przebadanych dotychczas smakowych płynów nikotynowych.
Liquidy e-papierosów zawierają także glikol propylenowy i glicerynę. Obydwa te produkty są uznawane za nieszkodliwie przy podaniu doustnym i powszechnie wykorzystywane
w medycynie oraz kosmetyce. Stają się jednak toksyczne, kiedy są wdychane po podgrzaniu. Zwiększają ryzyko podrażnienia płuc i rozwoju stanów zapalnych oraz hamują rozwój komórek. Podgrzewanie związków organicznych zawartych w liquidach powoduje również powstawanie wolnych rodników, które odpowiedzialne są za uszkodzenia zdrowych komórek. Badania przeprowadzone na nastolatkach z astmą wykazały także, że wdychanie aerozolu z e-papierosów niesie ze sobą o blisko 30% wyższe ryzyko wystąpienia ataku astmy.
Przygotowała – Ewa Kucharska - pedagog szkolny
Źródło:
„Obciążenia wynikające z palenia tytoniu”, Jan Zieliński Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Pneumonol. Alergol. Pol. 2008; 76: 170–173
http://onkologia.org.pl/palenie-tytoniu
http://www.onkonet.pl/dp_rakpluca.php#menu1
https://www.europeanlung.org/assets/files/pl/publications/smoking-pl.pdf
„E-papierosy w pytaniach i odpowiedziach – zdradliwe urządzenie czy „ekologiczny papieros”?”, Piotr Jankowski, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego